ΜΥΩΠΙΑ
Τι είναι η μυωπία;
Οι εικόνες που βλέπουμε γίνονται ευκρινώς ορατές όταν οι ακτίνες φωτός από τα είδωλα αυτά εστιάζονται ακριβώς πάνω στον αμφιβληστροειδή μας χιτώνα. Η κατάσταση αυτή καλείται εμμετρωπία. Μυωπία είναι μία πολύ σημαντική διαθλαστική ανωμαλία, κατά την οποία οι ακτίνες φωτός από τα είδωλα που κοιτάζουμε εστιάζονται μπροστά από τον αμφιβληστροειδή και μάλιστα όσο πιο μπροστά από τον αμφιβληστροειδή, τόσο περισσότεροι είναι οι βαθμοί της μυωπίας και τόσο πιο θολή η εικόνα που αντιλαμβανόμαστε. Ένα χιλιοστό πιο μπροστά από τον αμφιβληστροειδή αντιστοιχεί περίπου σε 3 βαθμούς μυωπίας.
Επιδημιολογικά στοιχεία της μυωπίας (συχνότητα)
Η μυωπία είναι αρκετά συχνή και εμφανίζεται παγκοσμίως σε ποσοστό 23% (αλλά σε χώρες όπως η Κίνα ή η Ιαπωνία που έχουν αυξημένη κληρονομικότητα έως και στο 90% του πληθυσμού). Σύμφωνα με επιδημιολογικές πρόσφατες έρευνες όμως το ποσοστό αυτό αναμένεται να ανέβει δραματικά στο 50% ως το 2050. Αυτό έχει να κάνει με την αλλαγή του τρόπου ζωής, με τους ανθρώπους να περνούν όλο μεγαλύτερο μέρος της μέρας κλεισμένοι στο σπίτι ή στο γραφείο, μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή, το κινητό και τα βιβλία. Ο άνθρωπος δηλαδή εξελίσσεται συνεχώς και προσαρμόζεται σε ένα lifestyle που η όραση κοντά είναι πιο σημαντική από την όραση μακριά, αυτό δηλαδή που βοηθάει τα μυωπικά μάτια (βλέπε συμπτώματα μυωπίας).
Τι είδη μυωπίας υπάρχουν;
Συνηθέστερη μορφή μυωπίας είναι η αξονική μυωπία. Αυτό σημαίνει ότι τα είδωλα εστιάζονται μπροστά από τον αμφιβληστροειδή γιατί ο άξονας του ματιού (η απόσταση δηλαδή μεταξύ του πιο προσθίου τμήματος του οφθαλμού, δηλαδή του κερατοειδή και του πιο οπισθίου, δηλαδή του αμφιβληστροειδούς) είναι μακρύτερος του φυσιολογικού. Το άλλο είδος μυωπίας καλείται διαθλαστική μυωπία και αιτία είναι η αυξημένη διαθλαστική ισχύς του συστήματος κερατοειδής-φακός. Καταστάσεις διαθλαστικής μυωπίας είναι ο πυρηνικός καταρράκτης και ο κερατόκωνος. Τέλος υπάρχουν και οι μικτές μυωπίες, όπου συνυπάρχει αυξημένο μήκος του οφθαλμού και υπέρμετρη διαθλαστική ισχύς του συστήματος κερατοειδής-φακός.
Πότε εμφανίζεται και πότε σταματάει να αυξάνεται η μυωπία;
Η μυωπία μπορεί να ακολουθήσει δυο διαφορετικές πορείες. Η απλή μυωπία (που είναι και η συνηθέστερη) εμφανίζεται στα πρώτα χρόνια της σχολικής ηλικίας και εξελίσσεται συνήθως ως και την ηλικία των 20-22 ετών. Η πορεία της απλής μυωπίας είναι ομαλή, δεν συνοδεύεται από λοιπές επιπλοκές στην υγεία των οφθαλμών και δεν αυξάνεται σε επίπεδα πολύ υψηλά. Υπάρχει όμως και η λεγόμενη παθολογική μυωπία, με πιο δυσμενή εξέλιξη και γι αυτό καλείται και κακοήθης μυωπία. Σε άτομα με παθολογική μυωπία η αύξηση της μυωπίας συχνά δεν σταματά στην ηλικία των 20-22 ετών και συχνά φτάνει σε πολύ υψηλούς βαθμούς, πάνω από 7-8 διοπτρίες. Το δυσμενέστερο στην κακοήθη μυωπία είναι ότι δεν θεωρείται μια απλή διαθλαστική ανωμαλία, όπως η απλή μυωπία, αλλά μια κανονική οφθαλμολογική νόσος, που συνοδεύεται από λοιπές ανατομικές αλλοιώσεις του οφθαλμού (κυρίως του οπτικού νεύρου και της ωχράς κηλίδας) και απαιτεί τακτικά check-up από τον οφθαλμίατρο, γιατί συνδέεται με πολλές άλλες παθολογίες του οφθαλμού, όπως το γλαύκωμα, τις ρωγμές και την αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς και την υγρή μορφή της εκφύλισης της ωχράς με ανάπτυξη νεοαγγείων.
Τι συμπτώματα έχει η μυωπία;
Οι μύωπες έχουν ως βασικό σύμπτωμα το ότι βλέπουν θολά τα αντικείμενα που βρίσκονται σε μακρινές αποστάσεις. Αυτό σημαίνει ότι οι ασθενείς παραπονιούνται ότι δεν βλέπουν ευκρινώς στην τηλεόραση (και γι αυτό υποσυνείδητα κάθονται πολύ κοντά της) ή για παράδειγμα οι μαθητές στον πίνακα (και γι αυτό έχουν επίσης την τάση να κάθονται μόνο στα μπροστινά θρανία). Η κοντινή όραση παραμένει γενικά φυσιολογική, ανάλογα και τους βαθμούς της μυωπίας.
Πώς αντιμετωπίζεται η μυωπία; (Θεραπεία)
Η μυωπία μπορεί να αντιμετωπιστεί είτε με γυαλιά οράσεως είτε με φακούς επαφής. Πέραν αυτών όμως των παραδοσιακών μέσων υπάρχει πλέον αλματώδης ανάπτυξη στο χώρο της διαθλαστικής χειρουργικής. Υπάρχουν διαφορετικές τεχνικές, είτε με τη χρήση του λέιζερ είτε με ειδικούς ενδοφακούς, που μπορούν να αντιμετωπίσουν τη μυωπία με εξαιρετικά αποτελέσματα, και μπορούν να εφαρμοστούν, όταν πια οι βαθμοί μυωπίας έχουν σταθεροποιηθεί. (βλέπε διαθλαστική χειρουργική)
