Λίστα αντικειμένων
Το τεμπέλικο μάτι ή αλλιώς αμβλυωπία είναι η πιο συχνή αιτία μειωμένης όρασης στην παιδική ηλικία. Πλέον υπάρχει μια καινούργια στρατηγική αντιμετώπισής της. Με αυτήν θα ασχοληθούμε στην σημερινή δημοσίευση.
Καταρχάς αμβλυωπία ονομάζουμε εκείνη την κατάσταση, όπου η όραση είναι μειωμένη και δεν μπορεί να διορθωθεί πλήρως ούτε με γυαλιά οράσεως, χωρίς να υπάρχει κάποια άλλη ανατομική πάθηση του οφθαλμού. Συμβαίνει όταν σε παιδική ηλικία δεν αναπτύσσεται ομαλά η όραση συμμετρικά και στα δυο μάτια και έχει διάφορες αιτίες, όπως την ανισομετρωπία (τη μεγάλη διαφορά των βαθμών υπερμετρωπίας/αστιγματισμού ανάμεσα στα δύο μάτια), το στραβισμό κ.α. Η ως τώρα θεραπεία συνίσταται αρχικά στην χορήγηση γυαλιών οράσεως και, αν αυτή δεν αποκαταστήσει την όραση, στο κλείσιμο του καλού ματιού(με ένα αυτοκόλλητο ή με τη χρήση σταγόνων) για κάποιες ώρες τη μέρα, ώστε “να δυναμώσει το τεμπέλικο μάτι” (θεραπεία αποκλεισμού). Πρακτικά οι στρατηγικές αυτές εκμεταλλεύονται την ιδιότητα του εγκεφάλου να μπορεί να μαθαίνει ακόμα να βλέπει έως την ηλικία περίπου των 7 ετών. Μετά την ηλικία αυτή μειώνεται σημαντικά η “πλαστικότητα” του εγκεφάλου και τερματίζεται η δυνατότητα περαιτέρω εκμάθησης/βελτίωσης της όρασης.
Στο φετινό παν-ιρλανδικό συνέδριο οφθαλμολογίας παρουσιάστηκε μια καινοτόμα στρατηγική αντιμετώπισης της αμβλυωπίας, που είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρα. Ο ασθενής υποβάλλεται σε μια θεραπεία τριάντα συνεδριών των τριάντα λεπτών, κατά την οποία πρακτικά παίζει ηλεκτρονικά παιχνίδια φορώντας ειδικά γυαλιά. Τα γυαλιά αυτά, χάρις σε ένα ειδικό λογισμικό (AmblyGo της εταιρείας Bynocs), προβάλλουν την ίδια εικόνα και στα δύο μάτια αλλά στο υγιές μάτι σε χαμηλότερη αντίθεση (contrast) συγκριτικά με το “τεμπέλικο”. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να εξασκείται η τεμπέλικη πλευρά και εντέλει να βελτιώνεται και η όραση του αμβλυωπικού ματιού και η στερεοσκοπική όραση. Αναμφίβολα είναι πολύ πιο ενδιαφέρον για ένα παιδί να παίζει ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι για μισή ώρα από το να του κολλάμε ένα αυτοκόλλητο στο καλό του μάτι για αρκετές ώρες ημερησίως. Αυτό αυξάνει κατακόρυφα τη συμμόρφωση του ασθενούς στην εφαρμογή της θεραπείας σωστά. Το άλλο ενδιαφέρον στοιχείο της θεραπείας αυτής είναι ότι δείχνει αποτελεσματικότητα ακόμα και σε ενήλικες. Ενώ δηλαδή θεωρούσαμε ως τώρα ότι ένα αμβλυωπικό μάτι ΔΕΝ έχει δυνατότητα θεραπείας μετά την ηλικία των 7-10 ετών, αυτό φαίνεται να το ανατρέπει η μέθοδος αυτή.
Συμπερασματικά, η τεχνολογική πρόοδος και η ικανότητα σχεδίασης ειδικών λογισμικών φαίνεται να έχει ανοίξει μία πολύ ελπιδοφόρα ατραπό στην αντιμετώπιση της αμβλυωπίας, μιας πάθησης, που ως τώρα θεωρείτο ανίατη μετά την παρέλευση της παιδικής ηλικίας.
